Sześciolatek - szkoła czy przedszkole?
Tempo zmian na szczeblu centralnym ma swoje skutki w obszarze działalności samorządu. Zniesienie obowiązku szkolnego dla sześciolatków to jedno z większych wyzwań dla Gmin, ale także dylemat dla wielu rodziców.
„W bieżącym roku szkolnym zapewniliśmy miejsca w przedszkolach zgodnie z zapotrzebowaniem, jednak teraz przed nami pojawia się duży problem, zarówno dla dzieci i ich rodziców, ale także dla nauczycieli i budżetu naszej miejscowości” - zaznacza Burmistrz Gminy i Miasta Czerwionka-Leszczyny Wiesław Janiszewski.
Przypomnijmy, że Sejm znowelizował ustawę o systemie oświaty. Zniesiono obowiązek szkolny dla 6-latków. Zdecydowano, że dzieci będą obowiązkowo rozpoczynać naukę w wieku 7 lat. Konsekwencją tych decyzji mogą być problemy z naborem do klas I w roku szkolnym 2016/2017 oraz brak miejsc w przedszkolach dla 3-latków.
Coraz więcej miast stara się zachęcić rodziców, aby posłali swoje 6-letnie dzieci do szkół. Czy dołącza do nich także Czerwionka-Leszczyny?
„Zależy nam na poważnym rozwiązaniu problemu i przekazaniu rodzicom rzetelnych informacji. Nie chcemy brać udziału w licytacji, którą mamy okazję obserwować - kto komu da więcej – podkreśla burmistrz. - Nie przypadkiem, inicjatywa dotyczy rodziców dzieci 6-letnich. To oni stoją przed wyborem, a w ostatnich miesiącach byli zdani na informacyjny chaos, przez co mogą czuć się zdezorientowani”.
Gmina wraca więc do działań informacyjnych, które realizowała kilka lat temu, kiedy to - podobnie jak teraz - o wysłaniu 6-latka do szkoły decydowali rodzice.
„Dziś jesteśmy jednak bogatsi o doświadczenia z 6-latkami w szkołach.Mamy doskonale przygotowaną kadrę pedagogiczną i doinwestowane placówki. W ostatnich 5 latach na remonty i doposażenie szkół wydaliśmy ponad 10 milionów złotych. Podjęliśmy kompleksowe działania, aby dzieci czuły się w szkołach bezpiecznie, pewnie, by rodzice byli przekonani, że maluchy mają w placówkach bardzo dobrą opiekę. Co ważne, w odpowiedzi na potrzeby rodziców, wydłużyliśmy godziny pracy świetlic szkolnych i doposażyliśmy te miejsca. Wszystko to sprawia, że dzieci w gminnych szkołach szybko odnajdują się w nowej roli” – wyjaśnia burmistrz.
Jak podkreślają dyrektorzy szkół, opinie rodziców wybierających dla sześciolatków edukację w szkole są pozytywne. Dzieci w szkolnej rzeczywistości świetnie sobie radzą i osiągają wyniki w nauce na takim samym poziomie, jak ich starsi o rok koledzy.
Opinie nauczycieli są podobne:
„Wysyłając dziecko rok wcześniej do szkoły, rodzice mieli pewne obawy. Szkoła jednak przyniosła ich pociechom wiele dobrego. Dzieci są bardzo bystre i otwarte na kontakty z rówieśnikami. W gronie nowych szkolnych kolegów doskonale się uczą i bawią. Większość na starcie świetnie sobie poradziła, a klasa i szkoła obecnie wydaje się być dla nich skarbnicą rozrywki. Uczniowie są bardzo samodzielni i ciekawi świata, każda nowość to dla niech wyzwanie, rutyna jest wręcz nie do przyjęcia. W szkole wśród innych dzieci, zaczęły się wspaniale rozwijać i do tej pory zupełnie naturalnie i swobodnie czują się w roli uczniów pierwszej klasy. Wielu rozpiera energia i są bardzo ciekawe świata. Po upływie tych kilku miesięcy widać, że dzieci nie straciły niczego, wprost przeciwnie, wiele zyskały”.
„Bez problemów opanowały czytanie – zaryzykowałabym stwierdzenie, iż nauka czytania okazała się dla nich łatwiejsza, niż dla dzieci rozpoczynających naukę w wieku siedmiu lat. Obecnie czytają płynnie, z właściwą intonacją dwustronicowe teksty z podręcznika. Nauka liczenia również nie sprawiła im większych problemów – oczywiście w klasie pierwszej liczyli na konkretach. W chwili obecnej, w klasie drugiej większość dzieci potrafi w pamięci wykonywać obliczenia w zakresie 100 oraz mnożyć i dzielić w zakresie 30. Wdrażanie do pracy grupowej następowało stopniowo. Obecnie zajęcia takie przebiegają w dobrej, koleżeńskiej atmosferze i są ulubioną formą pracy w mojej klasie. Obecnie – w klasie drugiej dzieci potrafią się skupić, potrafią pracować samodzielnie, mają duże poczucie obowiązku. Emocjonalnie dzieci również bardzo dobrze odnalazły się w szkole: od początku pobytu w szkole bez lęku poruszały się po budynku, nie skarżyły się na zachowanie starszych uczniów. Chętnie uczestniczyły i nadal uczestniczą we wszystkich szkolnych wydarzeniach - dyskotekach, wyjazdach na basen, konkursach, imprezach szkolnych, w czasie których często występują w różnych przedstawieniach”.
„Podczas lekcji i przerw można zauważyć, że niektóre dzieci nie radzą sobie emocjonalnie, miewają zmienne nastroje, bywają nieposłuszne, nieustępliwe i szybko się dekoncentrują. Sześciolatki chcą być w centrum uwagi, lubią być oceniane i chwalone a to na pewno motywuje je do nauki. Prowadząc lekcje trzeba dobrać takie metody pracy aby zaciekawić dzieci. Często nie wystarczają atrakcyjne materiały edukacyjne. Ruch i zabawa to podstawowa forma nauczania w klasach młodszych. Sześciolatki nie potrafią się długo skoncentrować na jednym zadaniu, dlatego trzeba wykorzystywać różnego rodzaju metody takie jak piosenki i wierszyki wraz z oprawą muzyczną, ruchową i plastyczną. Ważne jest również podejście nauczyciela oraz poczucie humoru, które rozładuje niejedną przykrą sytuację w klasie”.
„Bardzo ważnym aspektem jest współpraca z rodzicami. Jestem w ciągłym kontakcie z rodzicami . Rodzice na bieżąco są informowani o wszystkich osiągnięciach i ewentualnych niepowodzeniach swoich dzieci”.
„Sala lekcyjna, w której odbywają się zajęcia mojej klasy jest wyposażona w sprzęt audiowizualny pozwalający na właściwe realizowanie podstawy programowej. Uczniowie mogą pozostawiać w szkole część swoich podręczników i przyborów szkolnych. W sali wyodrębniona jest część rekreacyjna, która pozwala na organizowanie pracy z dziećmi stosownie do ich możliwości psycho-fizycznych”.
Pracownicy UGiM dodają, że rodzice powinni pamiętać także o tym, że rocznik rozpoczynający edukację szkolną we wrześniu 2016 r. będzie mniej liczny. Łatwiej będzie zatem dostać później się do wybranego gimnazjum, szkoły średniej, na studia, a potem wejść na rynek pracy.
Decyzja o wyborze dalszej drogi dla dziecka zaważy na jego rozwoju i powinna być przemyślana – podkreślają z kolei pracownicy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Rodzic powinien wiedzieć, na czym polega dojrzałość szkolna, a w tym może pomóc obserwacja dziecka, rozmowa z wychowawcą grupy przedszkolnej, czy porada specjalisty.
Przy rozpatrywaniu, czy dziecko jest gotowe do rozpoczęcia nauki w szkole, brane są pod uwagę cztery aspekty: rozwój fizyczny, umysłowy, społeczny i emocjonalny. W przypadku dzieci, które spełniają te aspekty rozwoju, dobrym wyborem jest właśnie szkoła.
Wraz z przekroczeniem progu szkolnego, dziecko wchodzi w świat nauki i obowiązków, ale jednocześnie to rozpoczęcie nauki w szkole jest źródłem dodatkowych czynników, mających wpływ na jego rozwój.
„Nauka w szkole rozwija takie cechy, jak samodzielność, systematyczność, wytrwałość, odpowiedzialność. Dzieci uczą się także współdziałania z dorosłymi, rówieśnikami i starszymi kolegami” – zaznaczają nauczycielki Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Czerwionce- Leszczynach.
Poniżej przytaczamy pełną treść materiału dla rodziców, który opracowały Anna Gorzawska-pedagog, Beata Kalata-pedagog, Katarzyna Piorecka-psycholog - nauczycielki Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Czerwionce- Leszczynach i Zamiejcowego Punktu Konsultacyjnego PPP w Rybniku.
Rozważny , mający na uwadze efektywny rozwój swojego dziecka rodzic podejmuje mądre decyzje
W tym roku obowiązek szkolny obejmie dzieci 7-letnie. Natomiast to tata i mama podejmą decyzję o zapisaniu swojego 6-letniego dziecka do szkoły lub o pozostawieniu go na kolejny rok w przedszkolu. Istotne jest upewnienie się, czy dziecko jest gotowe do podjęcia nauki szkolnej. Każda z tych decyzji zaważy na dalszym rozwoju dziecka i powinna być przemyślana. Rodzic powinien wiedzieć, na czym polega dojrzałość szkolna, a w tym może pomóc obserwacja dziecka, rozmowa z wychowawcą grupy przedszkolnej, czy porada specjalisty.
Przy rozpatrywaniu, czy dziecko jest gotowe do rozpoczęcia nauki w szkole, brane są pod uwagę cztery aspekty:
-
rozwój fizyczny ( ruchowy ) – dziecko dojrzałe pod względem fizycznym, sprawnie biega, skacze, pełza, chodzi na czworakach, pokonuje przeszkody, odbywa bez wysiłku dłuższe marsze, rzuca i chwyta piłkę, samodzielnie wykonuje wszystkie czynności samoobsługowe;
-
rozwój umysłowy ( intelektualny ) – to taki poziom funkcji poznawczych, który umożliwia osiągnięcie dobrych wyników w nauce szkolnej;
-
bardzo ważny jest również właściwy poziom rozwoju społecznego i emocjonalnego dziecka, który jest warunkiem podejmowanie przez nie aktywności poznawczej – umiejętność współdziałania w zespole, wytrwałość w pracy, koncentracja uwagi, pilność.
Odpowiedzialne kierowanie rozwojem dziecka to stworzenie warunków, które ten rozwój będą odpowiednio stymulowały. W przypadku dzieci, dla których spełnione są ww. aspekty rozwoju takim miejscem jest szkoła.
O tym, czy dziecko pójdzie do szkoły decydują rodzice. W podjęciu decyzji o zapisaniu sześciolatka do klasy pierwszej rodzicom pomoże rzetelna diagnoza o poziomie przygotowania dziecka do edukacji szkolnej, przygotowana przez nauczyciela w przedszkolu, a także, jeśli zaistnieje taka potrzeba, porada specjalistów Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej.
Jedynie w przypadku dzieci 6-letnich nie uczęszczających do przedszkola potrzebna jest opinia Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Taka decyzja powinna być podejmowana odpowiedzialnie, z uwzględnieniem indywidualnych predyspozycji rozwojowych każdego dziecka. Dzieci niepełnosprawne wymagają na pewno więcej czasu na przygotowanie do podjęcia obowiązków szkolnych, stąd bardzo często już na poziomie przedszkola są objęte kształceniem specjalnym. U pozostałych rozwój może przebiegać prawidłowo, ale nieharmonijnie. Ważna jest więc wnikliwa obserwacja dzieci w codziennych i znanych im sytuacjach, przy wykonywaniu przez nie zwykłych czynności, podczas zabawy. Rodzic powinien bacznie obserwować swoją pociechę w nowych dla niej sytuacjach, czy potrafi odnaleźć się w nieznanej dotychczas rzeczywistości, czy nawet, jeżeli czasem pojawia się płacz czy silne emocje, są one tylko na chwilę czy też trudno dziecku własciwie dopasować się do nowych warunków. Mama czuje, jak dziecko reaguje na dłuższą rozłąkę, pamiętajmy, że najpierw oddaje dziecko w ręce pani w przedszkolu, potem wychowawczyni w szkole. Wraz z przekroczeniem progu szkolnego, dziecko wchodzi w świat nauki i obowiązków, ale jednocześnie to rozpoczęcie nauki w szkole jest źródłem dodatkowych czynników mających wpływ na jego rozwój.
. Od odpowiedniego wsparcia w trudnościach, dostrzeżenia i nagradzania wszystkich starań dziecka przez dom rodzinny zależy dobry start na początku nowego etapu jego życia. Dobra organizacja dnia dziecka oznacza czas na wypoczynek, naukę i zabawę. Wielu dzieciom to właśnie szkoła zapewnia warunki rozwoju. Nauka w szkole rozwija takie cechy, jak samodzielność, systematyczność, wytrwałość, odpowiedzialność. Dzieci uczą się także współdziałania z dorosłymi, rówieśnikami i starszymi kolegami.
Zanim dziecko pójdzie do szkoły powinno:
- prawidłowo posługiwać się narzędziem pisarskim czyli ołówkiem oraz nożyczkami;
- kolorować nie przekraczając konturu;
- dokonać analizy i syntezy sylabowej, głoskowej krótkich, prostych wyrazów;
- mieć utrwalony schemat ciała;
- znać określenia przestrzenne nad, pod itp.;
- znać podstawowe wiadomości z kalendarza (dni tygodnia, pory roku);
- umieć przeliczyć przedmioty;
- znać podstawowe wiadomości o sobie i rodzinie;
- wypowiadać się zrozumiale dla otoczenia (czy ewentualna wada wymowy jest korygowana);
- stosować się do zasad panujących w grupie;
-być samodzielne w zakresie samoobsługi (sznurowanie butów, zgłaszanie potrzeb fizjologicznych);
- w razie potrzeby potrafić poprosić o pomoc.
Jak przygotować dziecko w razie podjęcia decyzji o posłaniu 6-latka do szkoły?
- pozwolić na zabawy dowolne, kreatywność, poznawanie świata, zabawy imitacyjne, zabawy w role;
- wzbudzać zainteresowanie nauką, zdobywaniem wiedzy, informacji by dziecko nie traktowało tego jak przykry obowiązek;
- pozwolić dziecku na zadawanie pytań i odpowiadanie na nie (oprócz poznania świata kształtują też rozwój mowy);
- zachęcać do zabaw konstrukcyjnych z klocków, na rysowanie, układanie puzzli, układanek;
- wdrażać dzieci w społeczne funkcjonowanie, nauka zasad i stosowanie ich;
- usamodzielniać dziecko (samoobsługa), zaradność życiowa;
- proponować zabawy ruchowe – ćwiczenie koordynacji, dbanie o zdrowie fizyczne i kondycję;
- wyrabiać umiejętności słuchania i koncentracji uwagi;
-ćwiczyć współżycie w grupie, zachęcać do przebywania w grupie, zabaw np. w piaskownicy, na placu zabaw z innymi , wiekowo zróżnicowanymi dzieciakami.
Rodzicu, wsłuchaj się w potrzeby swojego dziecka, spójrz na niego, jak na małego człowieka, który dużo wie, potrafi, jest otwarty na świat i drugiego człowieka i podejmij właściwą decyzję.